Wat is een bovenfrees?
Je bent echt niet de eerste als je je afvraagt wat een bovenfrees is. Het is niet echt een alledaags gereedschap wat je gebruikt om dagelijks te klussen. Een bovenfrees wordt eens in de zoveel tijd gebruikt om een stuk hout mooi te versieren. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door de randen af te werken in verschillende profielen, of door sleuven te maken in het hout waardoor er een afbeelding of vorm in het hout te zien is. Het is dus niet te vergelijken met een zaag of schuurmachine. Er zijn verschillende sjablonen beschikbaar die je zou kunnen gebruiken voor het frezen. Tevens zijn er natuurlijk ook verschillende accessoires die je zou kunnen aanschaffen voor een bovenfrees. Hierbij valt te denken aan bijvoorbeeld een speciale freestafel of een werkbank. Hierin kun je jouw werkstuk vast klemmen. Dit is onmisbaar als je werkt met een bovenfrees. Je wilt natuurlijk zo precies mogelijk kunnen werken. Als je rechte lijnen wilt maken dan kun je ook kiezen voor een parallelgeleider. Dit zorgt ervoor dat je lijnen kaars-recht zijn. We moeten er wel bij zeggen dat een bovenfrees behoorlijk veel lawaai kan maken. Gehoorbescherming is dan wel zo fijn. Een veiligheidsbril zou ook geen overbodige luxe zijn.
Welke bovenfrees kopen?
Het kan nogal een gedoe zijn om een geschikte bovenfrees te kiezen. Er zijn verschillende factoren waar je rekening mee dient te houden. Natuurlijk is dit bij ieder soort gereedschap wel het geval, maar bij een bovenfrees kun je ook je eigen ontwerp in gedachte houden in plaats van praktische informatie.
Maximale freesdiepte
Een van de dingen waarbij je je eigen ontwerp in gedachte kunt houden is bijvoorbeeld de maximale freesdiepte. Hoe ziet jouw ontwerp er in jouw hoofd uit? Heb je hele diepe sleuven of juist hele oppervlakkige? Of ergens daar tussenin? Het spreekt voor zich dat niet elke bovenfrees even diep kan gaan, stel deze keuze dus af op jouw eigen wensen.
Trillingswaarden
In Nederland is er in de wet vastgesteld aan hoeveel trillingen je blootgesteld mag worden en hoe lang. Deze trillingswaarden drukken we uit in m/s. Wanneer de trilling één keer heen en weer gaat heb je 1 cyclus voltooid. Alle gereedschappen worden altijd eerst gekeurd dus de trillingswaarden zijn in orde, maar de blootstelling betreffende hoe lang zul je zelf in de gaten moeten houden.
Spantangdiameter
Dit is een belangrijke eigenschap van de bovenfrees. De freesjes die je gaat kopen voor jouw machine moeten hier natuurlijk wel in passen. De spantangdiameter wordt altijd op de bovenfrees weergegeven. Meestal is dit een diameter van 6 en 8 millimeter, maar er zijn ook freesmachines die alleen 6 of alleen 8 millimeter ondersteunen. Uiteraard heb je altijd baas boven baas. Daarmee proberen we te zeggen dat er ook bovenfreesmachines zijn waarbij je een spantangdiameter van 12 millimeter hebt, speciaal voor het zwaardere geschut. Het is het makkelijkst om een spantangdiameter van 6 en 8 millimeter te hebben zodat je veel verschillende mogelijkheden hebt.
Toerental
Het aantal omwentelingen per minuut noemen we het toerental. De meeste bovenfreesmachines hebben niet de mogelijkheid om een constant toerental te hebben. Dit komt omdat ze bij de weerstand die het hout biedt niet hetzelfde tempo aan kunnen houden. Een constant toerental zou betekenen dat deze weerstand geen probleem is en dat hij nog steeds even snel blijft draaien. Dit is dus niet het geval. Het is niet zo dat een bovenfrees deze eigenschap totaal niet heeft, de duurdere modellen hebben dit namelijk wel. Het voordeel van deze duurdere freesmachines is dat een constant toerental wel meer stabiliteit geeft en daardoor dus ook een hogere kwaliteit aflevert. Ook is je werk hierdoor sneller af.
Vermogen
Als je goed en diep met je bovenfrees wilt werken dan zul je een goed vermogen nodig hebben. Het vermogen is belangrijk om kracht te behouden. Een hoog vermogen zorgt ervoor dat de weerstand hoog is en blijft. Tevens zorgt het er ook voor dat de snelheid optimaal blijft. Een laag vermogen betekent wederom ook dat je snelheid lager ligt. Een gemiddeld vermogen voor een bovenfreesmachine ligt rond de 1000 tot 1500 watt.
Softstart
Een softstart betekent dat jouw machine langzaam opstart en daarna steeds sneller oploopt tot zijn maximale snelheid. Als jouw machine een softstart heeft dan kun je ervan uitgaan dat je meer controle en stabiliteit hebt dan normaal. Dit komt omdat je freesmachine niet gelijk met volle kracht begint. Wanneer dit wel het geval is kan het wel eens voorkomen dat je nog niet genoeg kracht zet op de machine waardoor je bijvoorbeeld uitschiet of moeite hebt met de machine onder controle houden.
Stofafzuiging
Wie van een opgeruimde werkplek houdt zal het ideaal vinden om een stofafzuiging te hebben. Bij het frezen kan er wel eens meer stof en gruis vrijkomen dan je had verwacht. Dit geeft natuurlijk een hoop schoonmaakwerk achteraf, maar zorgt er ook voor dat je het overzicht kunt verliezen. Als jouw bovenfrees de mogelijkheid tot stofafzuiging heeft dan heb je altijd een overzichtelijke werkplek waar je zonder al te veel moeite jouw creativiteit los kunt laten gaan. Op sommige machines passen echter alleen stofzuigers van hetzelfde merk. Gelukkig zijn voor die bovenfreesmachines adapters te vinden waardoor je alle merken kunt combineren.
