Wat is een multimeter?
Een multimeter (ook wel universeelmeter) is een elektrisch meetinstrument. Hiermee kunnen een aantal grootheden gemeten worden zoals weerstand, spanning en stroomsterkte (of kortheidshalve stroom). Ook kunnen sommige uitgebreide multimeters capaciteit, frequentie, temperatuur, weerstand, zelfinductie, de doorlaagspanning van een diode en de stroomversterkingsfactor van een transistor meten. De meeste multimeters zijn voorzien van een verbindingstester. Deze tester geeft als ruwe indicatie een geluidssignaal van een verbinding. Dit kan van pas komen wanneer je tijdens het werken niet goed in staat bent om steeds naar de meter te kijken.
Welke multimeter kopen?
Zoals met elk gereedschap het geval is, wordt ook de multimeter in allerlei variaties en door verschillende producenten uitgebracht. Wanneer je online op zoek gaat naar een goede multimeter, dan zit je zeer waarschijnlijk na een half uur al met de handen in het haar. Lastig om zo tot een weloverwogen keuze te komen! Want waar moet allemaal je op letten? Om je te helpen tot de juiste keuze te komen, hebben wij hieronder uiteengezet op welke factoren je kan letten bij de aanschaf van een multimeter.
Welke metingen uitvoeren?
Het is met een multimeter mogelijk om allerlei verschillende metingen uit te voeren. Niet alle apparaten zijn echter in staat dezelfde metingen uit te voeren, dus het is goed om te weten welke metingen er allemaal mogelijk zijn bij aanschaf van een multimeter. Vrijwel alle multimeters zijn in staat om stroom, weerstand en voltage te meten. Enkele goedkopere modellen zijn echter niet in staat om stroom te meten, dus let hier goed op. Het is raadzaam om op te letten of de multimeter in staat is zowel AC (wisselstroom) als DC (gelijkstroom) te meten. Sommige apparaten geven de metingen weer in mpere, milliampere en micro amper. Het is altijd goed om voor een toestel te gaan met een groot bereik van 20 ampere. Ook geldt hoe groter het meetbereik van voltage, hoe meer mogelijkheden de multimeter heeft. Een andere factor om op te letten is de hoeveelheid ohm die je kan meten. Het is raadzaam wanneer je tot enkele tientallen ohm kan meten. Daarnaast is het een voordeel wanneer de multimeter zelf weinig weerstand levert zodat de metingen die je gaat verrichten niet teveel beïnvloed worden.
Analoog of digitaal
Er bestaan zowel analoge als digitale multimeters. Analoge multimeters zijn voorzien van een scherm met een schaalverdeling en een wijzer die zich tijdens het meten op de juiste meetwaarde richt. Ze zijn wat ouderwetser dan digitale multimeters maar worden nog steeds gebruikt omdat ze naast de metingen ook context bieden. Ze bieden namelijk een continue realtime-meting. Digitale multimeters laten meestal een momentopname zien. Ze kunnen geen context laten zien omdat ze geen grafische weergave geven van wat er gaande is. Het voordeel van digitale multimeters is dat ze voorzien zijn van een LCD-scherm waarvan je gemakkelijk de waarden afleest op een duidelijke wijze. Ze nemen een korte momentopname van het circuit en laten het zien als een nummer.
Nauwkeurigheid
Een zeer belangrijke factor bij de keuze voor een multimeter is de nauwkeurigheid. Niet alle multimeters zijn namelijk even nauwkeurig. Het is over het algemeen zo dat dure en professionele multimeters een grotere nauwkeurigheid hebben, maar er bestaan ook goedkopere modellen met een grote nauwkeurigheid. De mate van nauwkeurigheid wordt in een percentage aangegeven. Zo is een nauwkeurigheid van 0,075% een stuk hoger dan een nauwkeurigheid van 0,8%. Ook is het zo dat hoe meer getallen op het display worden weergegeven, hoe nauwkeuriger de metingen zijn aangezien ze niet afgerond zijn. Vaak wordt de nauwkeurigheid op twee manieren gemeten: aan de hand van het percentage qua bereik of het percentage van de meetwaarde. Er bestaan ook multimeters voorzien van True RMS. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de ‘Root-Mean-Square’ methode voor het bepalen van de hoeveelheid spanning, wat een nauwkeuriger meetresultaat bij wisselspanningen geeft.
Veiligheid
Bij gebruik van een multimeter is de veiligheid natuurlijk van groot belang. Multimeters worden in vier CAT-veiligheidsklassen ingedeeld. Dit noemen we zogeheten meetcategorieën. Die onderscheiden we als volgt:
- CAT I instrumenten: voor metingen aan apparaten die op batterijen werken of een ingebouwde transformator voor galvanische isolatie hebben, bijvoorbeeld zaklampen, transistorradio’s, stereo’s of conventionele 12/24V-elektronica in auto’s.
- CAT II instrumenten: voor metingen aan apparaten die via een wandcontactdoos op het elektriciteitsnet zijn aangesloten, bijvoorbeeld huishoudelijke apparaten of elektrisch gereedschap.
- CAT III instrumenten: voor metingen aan alles dat direct is aangesloten op het verdeelnet van een gebouw, zoals vast aangesloten apparatuur, automaten en wandcontactdozen.
- CAT IV instrumenten: voor metingen aan laagspanningsinstallaties tot aan de meterkast en buitenapparatuur, bijvoorbeeld hoofdzekeringen, fotovoltaïsche systemen en elektrisch aangedreven motorvoertuigen.
De veiligheidsklasse wordt bij elk product vermeld. Ga dus na voor welke metingen je de multimeter wilt gaan gebruiken en welke veiligheidsklasse daarbij past.
Prijs
Zoals met vele gereedschappen, machines en apparaten kent ook de multimeter een wijde prijsklasse. Zo zijn er modellen op de markt die slechts enkele tientjes kosten, maar ook uitgebreide professionele multimeters die al snel enkele honderden euro’s kosten. Het is altijd raadzaam om voordat je tot aanschaf overgaat eerst goed te bedenken hoeveel geld je wilt uitgeven aan een multimeter. Mocht je slechts af en toe de meter gaan gebruiken voor basismetingen dan is het niet nodig om voor een duur model te kiezen, een goedkoper en simpeler model zal dan prima volstaan. Kijk vervolgens welke apparaten er binnen je prijsklasse vallen en hou dan rekening met anderen factoren die belangrijk zijn. Hou je zoveel mogelijk aan je budget en lees recensies van andere klanten om zeker te zijn van een goede, betrouwbare aankoop.
Data hold functie
Sommige multimeters zijn voorzien van een data hold functie. Hiermee worden metingen opgeslagen in het interne geheugen van de multimeter. Dit kan heel handig zijn omdat je zo de meetwaardes ook nog kan aflezen wanneer je verbinding tussen de meetnaalden en het materialen dat je meet hebt verbroken. Wanneer dit voor jou tijdens je werkzaamheden goed van pas komt dan is het raadzaam om bij de aanschaf van een multimeter te letten op de aanwezigheid van een data hold functie.
